Pablo Picasso - olbrzym sztuki

Autorem artykułu jest Język Francuski Online

Poznaj życie i twórczość Pablo Picassa - twórcy który stworzył sztukę nowoczesną, malarza który poszedł dalej niż inni artyści, człowieka którego eksperymenty malarskie stworzyły nowe gatunki sztuki. 

Urodził się w  25 października 1881 w Maladze w Hiszpanii. Na chrzcie nadano mu imię Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Ruíz y Picasso. Zgodnie z hiszpańskim zwyczajem nazwisko powinno zawierać człony pochodzący od obu rodziców. Picasso to nazwisko jego matki. W wczesne prace podpisywał Pablo Picasso y Ruiz

Picasso już od najmłodszych lat wykazywał talent do rysowania. Jak wspomina jego matka pierwsze słowa Pablo Picassa to „Piz, Piz” skrót od „lápis” – hiszpańskiego słowa oznaczającego ołówek. Nic dziwnego, że młody Pablo wyrósł na najsłynniejszego malarza wszechczasów.

Podstaw rysunku uczył go jego ojciec – który był malarzem specjalizującym się w naturalistycznym przedstawianiu ptaków.

Uczeń szybko przerósł mistrza – obserwując technikę trzynastoletniego Picassa ojciec szybko zrozumiał że jego syn stał się lepszy niż on.

W 1895 roku siostra Picassa, Conchita umiera na błonicę.

Po jej śmierci – rodzina przenosi się do Barcelony, gdzie Ruiz przekonuje akademią szkoły sztuk pięknych do przyjęcia trzynastoletniego wtedy Picassa.

Po dwóch latach Picasso wyrusza do Madryty aby wstąpić do „Królewskiej Akademii San Fernando”. Picasso jako żywy duch nie może wytrzymać formalnej atmosfery szkoły i szybko rezygnuje. „Wstępuje” jednak do innej szkoły, miejsca gdzie może uczyć się od największych mistrzów – chodzi o Praco – jedno z największych i najlepszych muzeów na świecie. Nauczyciela Picassa są  Diego Velázquez, Francisco Goya, and Francisco Zurbarán, a właściwie ich obrazy. Młody malasz szczególnie podziwia pracę El Greco.

Po studiach w Madrycie Picasso podąża do Paryża – ówczesnej artystycznej stolicy Europy. Spotyka na swojej drodzę Maxa Jacoba – żurnalistę i poetę, który pomógł malarzowi w naucę języcka. Nadchodzą czasy zimna, biedy i desperacji. Obydwaj panowie dzielą wspólny pokój. Picasso pracuje w nocy, w czasie, gdy Max śpi. Większość jego prac została spalona aby ogrzać mieszkanie.

Po powrocie z Paryża do Madrytu Picasso zakłada z Francisco de Asís magazyn „Nowa Sztuka (język hiszpański: Arte Joven).

Między 1901 a 1904 trwa tzw. „Niebieski Okres” – Picasso maluje używając głównie różnych odmian niebieskiego, z okazjonalnym dodaniem żywszych kolorów. Tematem prac są żebracy, prostytutki i inni ludzie skrzywdzeni przez los jak ślepi.

W 1905 duża zmiana – Picasso spotyka Leo i Gertrudę Stein – amerykańskich kolekcjonerów dzieł sztuki. Gertruda stała się głównym patronem artysty – kupując i wystawiając obrazy w Paryżu.

Zmiana następuje także w stylu – zaczyna się okres różowy  (1904-1906) – niebieski zostaje zastąpiony przez bardziej wesołe odmiany koloru pomarańczowego i różowego. Żebracy i prostytutki zostają zastąpienie przez cyrkowców, akrobatów, harlequinów i przez Fernande Olivier – jego kochankę. Harlequin (błazen z komedii dell’arte – połączenie sprytu i głupoty)od tamtego okresu staje się symbole Picassa.

Na początku XX wieku na skutek ekspansji Francji na afrykański kontynent, tamtejsza sztuka pojawia się w Paryżu. Dzieła afrykańskie swoją siła i prostotą wzbudzają zaciekawienie takich artystów jak Paul Gauguin, Henri Matisse.

Mimo iż Picasso się tego wypierał, w jedym z jego najciekawszych dział, Panny z Awignon (Les Demoiselles d'Avignon) wyrażnie widać wpływ sztuki afrykańskiej, widocznej np.: na masce noszonej przez jedną z kobiecych postaci, do złudzenia przypominającą afrykańską rzeźbę Fang. Szokujący obraz, zerwanie ze wszystkim, co uważano za piękne w sztuce: temat – prostytutki, ciało kobiece – zdeformowane, maski zamiast twarz, rzutowanie na dwa wymiary zamiast realistycznego przedstawienia trzech.

Panny z Awignon wywarły ogromny wpływ na rozwój sztuki nowoczesnej, mimo iż na początku obraz był pokazywany tylko niewielkim kręgu malarzy i handlarzy sztuki.

Od tego czasu można datować początki kubizmu – stylu stworzonego przez Georges Braque i Pablo Picassa. Głównym założeniem kubizmu była geometryzacja przedmioty, widziana forma zostaje wpisana w kształt sześcianu a następnie rozbita na mniejsze elementy walców, stożków, kul i innych form geometrycznych, każdy element zostaje rozbity na szereg osobnych płaszczyzn, oglądanych w różnym oświetleniu, przedstawionych jednocześnie na płótnie. Dzięki przedstawieniu wielu rzutów na obiekt na jednym obrazie, obserwujący widzie o wiele więcej.

W 1912 roku kubizm wchodzi w erę kolażu – pierwszy raz w „prawdziwej sztuce” obraz tworzony jest przez kompozycję różnych materiałów – w tym takich podrzędnych jak gazety czy kawałki tapety.

W 1915 roku jego ukochana  Eva Gouel umiera. Picasso pogrąża się w smutku.

Na domiar tego wojna światowa rozprasza krąg malarza.

Picasso znajduje nową grupę i tworzy razem z nimi „Paradę” – nowoczesne przedstawienie baletowe. Tańczy w nim  Olga Khokhlova – przyszła żona malarza – rodzi ona syna Paulo w 1921 roku.

Małżeństwo kończy się w 1927 roku, gdy Picasso poznaje młodziutką Marie-Thérèse. Jednak nie dochodzi do rozwodu – Picasso nie chce, aby zgodnie z Francuskim prawem połowa jego majątku przypadła Oldze. Mimo to zamieszkuje z Marie-Thérèse.

Następnym elementem, który dodał do swojej palety Picasso, był surrealizm. Ten nowy styl interesował się światem snu, podświadomości i wyobraźni, tworzył postacie dziwacznych potworów, metamorfozy i słudzienia. Pod wpływem tego stylu Picasso zaczął zgłębiać nowe tematy jak :erotykę, zaczął malować postacie minotaura – potwora z greckiej mitologii – pół człowieka, pół byka – symbol walki z zwierzęcą częścią człowieka – zastąpił on postać arlekina jako alter-ego Picassa w jego dziełach.

Pod koniec lat 20 malarz zaczyna pracę nad rzeźbami w wiejskim domku w Boisgeloup gdzie przeprowadził się wraz z Marie-Thérèse. Styl życia zupełnie odmienny od pełnego wrażeń i przyjęć życia w Paryżu.

W 1936 Picasso wraca do Paryża aby żyć wspólnie a jugosłowiańską fotograficzką Dorą Maar.

W tym samym roku zaczyna się wojna w Hiszpanii. Picasso porażony bombardowanie baskijskiego miasta Guernica tworzy ogromny obraz przedstawiający to zdarzenie. Obraz wypełniony ryczącym koniem, umierającym żołnierzem, krzyczącą matką z umarłymi dziećmi. Obraz potępiający grozę, destrukcję i niepotrzebne niszczenie życia.

Gdy zaczyna się II wojna światowa Picasso zostaje w Paryżu. Pod niemiecką okupacją nie może wystawiać obrazów, ideologia nazistowska uważa dzieła Picasso za przejaw dekadencji ówczesnej burżuazji. Mimo tego Picasso tworzy w ukryciu swoje obrazu, rzeźby i nowy środek wyrazu ceramikę.

Wyzwoleniu Paryża to nowy etap. Picasso znowu wzbudza emocję,  widzowie mogą zobaczyć pracę artysty z poprzednich pięciu lat. Są zszokowaniu tym, co zobaczyli. Na domiar tego Picasso ogłasza, że wstępuje do Partii Komunistycznej.

Duża zmiana także w życiu osobistym. Picasso opuszcza Dorę Maar, dla młodej malarki Françoise Gilot.

Po II wojnie światowej staje się jak dzisiaj powiedzielibyśmy celebrytą. Sława przyciąga do niego wiele znanych osobistości. Niepochlebna krytyka jego prac stała się niemożliwa. Prasa jest bardziej zainteresowana jego życiem osobistym niż jego pracami. Występuje w filmach

W 1953 Françoise Gilot opuszca Picassa razem z dwójką dzieci. Zmęczona jest zachowaniem Picassa i ciągłymi zdradami.

Picasso rok później poznaje Jacqueline Roque – która staje się jego żona w 1961 roku.

Pod konieć życia malarz jest zafascynowany dziełami największych malarzy, tworzy własne wariacje ich obrazów. W ciągu czterech miesięcy stworzył aż 58 różnych wersji obrazu Las Meninas Velázqueza.

Jego późne dzieła stanowiły inspirację dla neo-expresjonismu, szybkie pociągnięcia pędzla, ostre kolory, erotyka.

Pablo Picasso umiera 9 kwietnie 1973 w Mougins w Francji w czasie przyjęcia. Jego ostatnie słowa to: „Pijcie za mnie, pijcie za moje zdrowie, wiecie, że już więcej nie mogę pić.

Pozostawił po sobie 1885 obrazów, 1228 rzeźb, 2880 ceramik, ponad 12 000 rysunków.

Wywarł wpływ sztukę XX wieku jak żaden inny artysta. Ciągle zaskakiwał, ciągle zmieniał styl, ciągle przed innymi.

---